Energie-efficiëntieklassen voor apparatuur, wat zijn dat?

Ongetwijfeld staan er een wasmachine, koelkast en televisie in jouw huis. Dit zijn huishoudelijke apparaten die dagelijks stroom verbruiken. Daarom is het interessant om ervoor te zorgen dat deze energiezuinig zijn. Maar hoe bepaal je de energiezuinigheid van deze apparaten? Daarvoor gebruiken we in Europa ‘energie-efficiëntieklassen’, die je kunt kennen van de welbekende energielabels. 

Wat zijn energie-efficiëntieklassen en energielabels?

Energie-efficiëntieklassen laten zien in hoeverre een elektrisch apparaat energiezuinig is. Deze klassen zijn in één oogopslag per apparaat af te lezen op een energielabel. Energie-efficiëntieklassen worden aangeduid met letters, zoals C, B en A. Een energielabel met energie-efficiëntieklasse is wettelijk verplicht door de Europese Unie voor verschillende categorieën apparatuur. Of je het apparaat nu in de winkel of online koopt, het energielabel moet altijd beschikbaar zijn.

Welke producten hebben een energielabel?

Veel huishoudelijke apparaten hebben een energielabel, zoals wasmachines, koelkasten, televisies, lampen en airco’s. Maar er zijn ook elektrische apparaten die (nog) geen energielabel hebben, zoals kookplaten, stofzuigers en computers. Dit komt omdat de onderlinge verschillen in energieverbruik bij deze apparaten in de meeste gevallen niet groot zijn. Het is wel slim om ook bij de aanschaf van deze producten te letten op het energieverbruik. Vaak kun je online het energieverbruik in kilowattuur vinden. 

Welke energielabels zijn er?

Sinds 2021 zijn er nieuwe energie-efficiëntieklassen en die gaan van categorie G t/m A. De oude klassen gaan van categorie D t/m A+++. Doordat nieuwe apparaten steeds zuiniger worden gemaakt, werden er steeds meer plusjes toegevoegd achter de A om de zuinigheid aan te geven. Omdat dit onduidelijk werd heeft de Europese Unie een nieuw energielabel geïntroduceerd. Welk energielabel je op een apparaat vindt, hangt af van de productcategorie.

De nieuwe energielabels zijn van toepassing op beeldschermen (waaronder televisies en monitoren), vaatwassers, koelkasten, diepvriezers, lampen, wasmachines en was-droogcombinaties. Andere apparaten, zoals airco’s, ovens en wasdrogers, beschikking nog over het oude energielabel. Het is nog niet duidelijk wanneer deze apparaten het nieuwe energielabel krijgen. 

Welke informatie staat er op een energielabel?

Rechtsboven op het nieuwe EU-energielabel vind je een QR-code. Als je deze scant, vind je aanvullende informatie over het apparaat. Daaronder vind je de leveranciersnaam en het productnummer. Daarna volgen de energie-efficiëntieklasse van het product, het energieverbruik (in kilowattuur per jaar). Onderin het label volgt productspecifieke informatie, zoals volume en geluidsniveau bij vriezers en koelkasten, of watergebruik en centrifugeresultaat bij wasmachines.

Nieuw energielabel voor koelkasten en vriezers

Nieuw energielabel voor wasmachines

De indeling van de nieuwe energielabels is vergelijkbaar met de oude energielabels, alleen de QR-code is toegevoegd. 

Hoe kun je energie-efficiëntieklassen van apparaten met elkaar vergelijken?

Stel, jouw wasmachine is aan vervanging toe. Deze wasmachine heb je vóór 2021 gekocht en bevat dus het oude energielabel, met een oude energie-efficiëntieklasse. Je had een wasmachine met het A+ label, maar als je dit vergelijkt met de energie-efficiëntieklassen van nieuwe wasmachine lijkt het of jouw oude wasmachine veel zuiniger was. Die gedachte is logisch, maar klopt niet. In onderstaande afbeelding zie je welke klassen je met elkaar kunt vergelijken. 

Vergelijking oude (links) en nieuwe (rechts) energie-efficiëntieklassen

Had je voorheen een wasmachine energielabel A+, dan ga je nu voor een milieuvriendelijkere variant als je kiest voor een wasmachine met label A of B. Als je het ons vraagt, ga je in dit geval voor categorie A!

Wat is het doel van een energielabel?

Het doel van het energielabel is tweeledig. Aan de ene kant was er behoefte aan wetgeving die ervoor zorgt dat de energiezuinigheid van apparatuur duidelijker wordt. Daarnaast hoopt de overheid dat we door middel van het energielabel ons koopgedrag veranderen en zo de verkoop van milieubewustere apparatuur bevorderd wordt. Hierdoor worden ook fabrikanten aangemoedigd om energie-efficiënte innovaties door te voeren. Win-win!

Is er ook kritiek op de energie-efficiëntieklasse?

Hoewel de energie-efficiëntieklassen helderheid moeten geven in het energieverbruik van apparaten, stellen sommige experts vraagtekens bij deze richtlijnen.

Volgens experts zijn de categorieën te vereenvoudigd. Zo moet een klasse B-lamp een energie-efficiëntie-index (afgekort EEI) hebben tussen 0,24 en 0,60. Een lamp van 0,60 verbruikt alleen 2,5 keer zo veel stroom als een lamp met een index van 0,24. Twee verschillende lampen in dezelfde categorie kunnen dus alsnog een aanzienlijk verschil in energieverbruik hebben. 

Waar experts ook kritiek op hebben is de toekenning van de energie-efficiëntieklassen. De fabrikant van het apparaat voert zelf de metingen uit en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert steekproefsgewijs of de meting van de fabrikant klopt. Volgens experts wordt er niet vaak genoeg gecontroleerd, waardoor fabrikanten de ruimte krijgen om een betere energie-efficiëntieklasse te communiceren dan dat het apparaat daadwerkelijk verdient.

Ondanks deze kritiek is het energielabel een handige en algemene richtlijn om de zuinigheid van apparaten met elkaar te vergelijken. Let, naast de energie-efficiëntieklasse, ook altijd op de waarden die erbij worden aangegeven. 

Wat kun je nog meer doen om energiezuinig te leven?

Hopelijk ben je na het lezen van deze blog geïnspireerd om te letten op de energiezuinigheid van jouw apparaten. Naast de energiezuinigheid zijn er nog andere manieren om duurzaamheid in je dagelijkse leven toe te passen:

• Trek de stekker uit het stopcontact als je een apparaat niet gebruikt
• Koop je apparaat op maat (een koelkast die altijd half leeg is gebruikt onnodig veel energie)
• Gebruik je apparaat slim (draai je wasmachine pas als de trommel vol zit)